Daha önce başka bir nüfus idaresinden yapılan işlemlerde faks ücreti olarak alınan 5 milyon liranın ismi MERNİS projesinin hayata geçmesiyle on-line ücreti oldu. Vatandaşlar alınan ücretin fazla olduğunu belirtiyor.
Geçtiğimiz ay resmi olarak faaliyete geçirilen Merkezi Nüfus İdare Sistemi (Mernis) vatandaşın işini aradan geçen bir aylık sürede kolaylaştırmadı. Daha önce başka bir nüfus idaresinde kaydı olan vatandaşların bilgisini almak üzere sözkonusu nüfus idaresine çekilen faks karşılığı alınan ücretin adı on–line ücreti oldu.
İlk kez 5 Mayıs 1972 tarihinde çıkarılan 1587 sayılı Nüfus Kanunu ile gündeme gelen Mernis projesi 30 yıllık bir geçmişten sonra 21 Ocak 2003 tarihinde Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından resmen kamuoyuna tanıtıldı. Ancak aradan geçen sürede Mernis’in vatandaşın nüfus idarelerinde karşılaştığı bürokrasiyi azaltmadığı, nüfus idarelerinde yaşanan yoğunluğun önceki dönemde olduğu gibi devam ettiği görüldü.
53 milyon dolar yatırımla kurulan Mernis veri tabanının temel amacı kamu kuruluşlarına ve vatandaşa elektronik ortamda bilgi hizmetinin verilmesi olarak açıklanmasına rağmen nüfus idaresine işi düşen vatandaş nüfus kayıt örneği alabilmek için iki gününü bu işin peşine düşürek geçirmek zorunda kalıyor.
Adnan Yel isimli vatandaş da yeni bir nüfus cüzdanı çıkartmak için iki gününü nüfus idaresinde geçiren yüzlerce vatandaştan sadece biri. Osmaniye Bahçe nüfusuna kayıtlı yeğeni Züleyha Özkul’a yeni bir nüfus cüzdanı çıkartmak için Adana’daki nüfus müdürlüğüne giden Yel’e görevliler yeğeninin nüfus kaydının bulunduğu nüfus idaresinden bilgilerini on– line olarak isteyeceklerini belirttiler. On–line bilgi istemenin karşılığı olarak ise Nüfus Hizmetlerini Güçlendirme Vakfı’na 5 milyon lira ücret yatırması talep edildi. Nüfus müdürlüğüne daha önce faks ücreti olarak yatırılan 5 milyon lirayı yeni sisteme göre on–line ücreti olarak yatıran Adnan Yel, bir gün sonra gelen nüfus bilgilerinin ardından nüfus cüzdanını değiştirebildi.
5 milyon lira on–line ücretinin verilen hizmet karşılığında çok yüksek olduğunu ifade eden Yel, “Yeni sistemin vatandaşın işini kolaylaştıracağı söyleniyor. Hem bir gün sonra kendi bağlı bulunduğumuz nüfus müdürlüğünden bilgilerimiz geliyor hem de 5 milyon lira ücret ödüyoruz. Bu parayı veremeyecek onlarca vatandaş var.” şeklinde uygulamaya tepki gösterdi.
Para almak zorundayız
Adana Nüfus ve Vatandaşlık Müdürü Necdet Demirsoy ise Mernis ile faks çekme olayının bittiğini bunun yerine on–line bağlantının aldığını belirterek vatandaşlardan alınan 5 milyon faks parasının yeni uygulamada on–line bağlantı ücreti olarak alındığını ifade etti. Daha önce alınan faks ücretinin Nüfus Hizmetlerini Güçlendirme Vakfı adına alındığını hatırlatan Demirsoy, “On–line bağlantıda da ücret alınmaya devam edecek. Kamu kuruluşlarının vakıflarının kapanması durumunda uygulama ortadan kalkacak. Mernis projesine genel bütçeden ayrılan kaynağın üç katı vakfa kesilen paralardan karşılandı. Bir başka şehirde kaydı olan vatandaştan on line ücreti alınırken aynı şehirde nüfus kaydı olan vatandaştan herhangi bir ücret alınmıyor.” dedi.
Demirsoy, adliye, sağlık, maliye, Bağ–Kur, SSK gibi kuruluşların alt yapısını tamamlaması durumunda vatandaşlardan bağlı olduğu nüfus idaresinden belge isteme döneminin de ortadan kalkacağını ifade etti.
Osman Balcı / Adana
24.02.2003